TÀI LIỆU CHĂM CON
1. Mốc Meo
2. Giai đoạn sơ sinh (0-6 tuần)
Đặc điểm
Birth involves a huge change for the baby. It's perfectly normal for an infant to startle and cry at any abrupt change (touch, noise, light -- in order) during her first weeks of life.
- Em bé rất nhạy cảm (sensitivity & needs)
- Cần được ôm ấp, đáp ứng nhu cầu để cảm thấy an toàn
- Cảm giác kết nối và an toàn là nền tảng cho sự tự tin khám phá thế giới
Những ngày ở viện
- Cho con bú sớm nhất và bất cứ lúc nào con muốn
- Không cần tuân theo giờ giấc cố định
- Ưu tiên: con được ăn và ợ tốt
- Tập cho con bú đúng khớp ngậm, dùng phản xạ bú mút
- Ngồi tư thế dễ chịu, có thể dùng gối hỗ trợ
- Kiểm tra cơ thể con nằm trên một đường thẳng
Khi về nhà
- Mọi động tác cần làm CHẬM và NHẸ NHÀNG
- Nhìn vào mắt con, thông báo trước khi làm gì
- Chú ý 3 giác quan: xúc chạm, nhìn, nghe
Môi trường sơ sinh
- Phòng ấm, ít sáng (giống bụng mẹ)
- Ít người, không tiếng ồn
- Cố định chỗ ăn ngủ, thay quần áo
- Giữ ấm cho con (đặc biệt là đầu), cho con nằm cạnh mẹ
Nếp sinh hoạt
- Mỗi bé có nhịp điệu riêng, bố mẹ lắng nghe
- Trình tự phổ biến: ngủ → thức dậy → ăn → chơi → ngủ lại
Ăn
- Tập cho con bú no, không vừa ăn vừa ngủ
- Dùng phản xạ gốc để con bú tiếp, lấy sữa béo đoạn sau
- Thời gian bú: 15-20 phút mỗi bên ngực, tổng 30-40 phút
- Quan sát dấu hiệu con muốn ăn: há miệng, khóc, thở nhanh, căng miệng/người
Hoạt động
- Chủ yếu: vỗ ợ, thay tã, ôm ấp
- Nói chuyện với con, tummy time, đọc sách
Ngủ
- Em bé sơ sinh ngủ 15-18h/ngày
- Tạo môi trường yên tĩnh, ấm áp
- Quan sát dấu hiệu buồn ngủ: dụi mắt, ngáp, tay chân ngọ quậy
- Thực hiện trình tự ngủ nhất quán
- Phân biệt giấc ngày/đêm bằng ánh sáng và hoạt động
Tắm, thay tã, massage
- Đặt dịch vụ bệnh viện tắm/massage thời gian đầu, sau đó tự làm
- Trình tự các bước nhất quán
- Luôn thông báo và nói chuyện với con khi thay tã
3. Giai đoạn phát triển tiếp theo
Sau 2-3 tuần trăng mật đầu
- Con bắt đầu khóc nhiều, đó là bình thường
- SLOW: chậm lại, lắng nghe tiếng khóc, đoán nhu cầu của con
- Nếu không biết, ôm con vỗ về, bình tĩnh
4. Các mốc phát triển tiếp theo
6 tuần - 3 tháng
- Nếp sinh hoạt: EASY 3h15-3h30
- Ghi nhật kí theo dõi nhịp điệu
- Con có thể quấy hơn khi bước vào các mốc phát triển nhảy vọt
Ngôn ngữ
- Nói chuyện, gọi tên đồ vật, đọc sách trắng đen, sách màu tương phản
- Mở nhạc, hát cho con nghe
Vận động
- Tummy time, luyện cầm nắm, chơi với đồ chơi chuyển động
5. Các giai đoạn tiếp theo
- Từ 3-6 tháng, 6-9 tháng, 9-12 tháng, 12 tháng trở lên: lặp lại cấu trúc như trên, chia rõ phần Ăn, Ngôn ngữ, Vận động, Hoạt động ngoài trời, Âm nhạc, Lưu ý đặc biệt...
6. Tài liệu tham khảo
- Em bé Montessori -- chapter 3
- You are your child's first teacher -- chapter 4
- Cẩm nang chăm sóc bé sơ sinh
- Kỉ luật tích cực trong thực hành làm cha mẹ hằng ngày
- Đọc vị mọi vấn đề của trẻ
7. Lưu ý về đọc sách cùng con
- Từ trong bụng mẹ: đọc gì cũng được, truyền cảm
- Sơ sinh -- 6 tháng: thái độ, kết nối là quan trọng
- 6 tháng -- 1 tuổi: sách minh họa màu sắc
- 1-2 tuổi: sách có vần điệu, lặp lại
- 2-3 tuổi: truyện ngắn, đơn giản
8. Các mốc phát triển nhảy vọt (Wonder weeks)
- Tham khảo sách "Nuôi con không phải cuộc chiến", "The Wonder Weeks"
9. Vòng tròn tôn trọng con
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ biết suy nghĩ, quan sát và lý luận...
10. Ghi chú cuối
- Đừng bao giờ bước vào thế giới của trẻ mà không hỏi ý kiến của bé, không giải thích bạn đang làm gì.